Nog 30 dagen (335 Craigievar Castle)

Niets saaier dan een engelse of schotse stad op een zondagmorgen. Dundee is oud, maar veel is in oorlogen verwoest. Ik liep rond op City Square. Dominant is de Caird Hall, waar concerten en conferenties worden gehouden. Uit de St.Paul's kathedraal klonken orgel- en zangklanken. Aan de havenzijde waren twee schepen te bewonderen: de Discovery en Unicorn. 

Dundee ~ City Square

Het was winderig in de kuststad en de temp steeg niet boven de 13⁰C. Pas na elven kwamen de inwoners tevoorschijn, maar gezellig werd het nooit. Na een blik op de universiteit en een korte wandeling rond Dudhope Castle verliet ik na het middaguur de stad.

Ik reed over binnenwegen en een steeds glooiender en heuvelachtiger landschap zonder bomen naar het Cairngorms National Park. Het was een prachtige rit met liefelijke valleien en riviertjes (de Dee). En kastelen, zoals Scone Palace, Braemer Castle, Balmoral Castle, Crathes Castle en Drum Castle. 

Braemer Castle lijkt wel een fort en dan Balmoral Castle, sinds 1852 het buitenverblijf van de koninklijke familie. Het zag er van buiten goed geconserveerd uit. De vlag was in top, dus bewoond. In het leven van Queen Victoria speelde het een voorname rol. 

Balmoral Castle

In Crathie gaat de royal family naar het kerkje. Ik vervolgde de A93 naar Ballater met veel huizen en gebouwen in victoriaanse stijl. Ik hield halt bij het Visitor Centre bij Glen Muick, vanwaar ik met tientallen anderen een uur wandelde door een werkelijk schitterend landschap.

In het namiddag licht reed ik naar Aboyne, waar de Tanner in de Dee stroomt. Bij Banchory kwam ik verrassend door een lavendel-landschap. Ik kon nog tot 18 uur terecht in Craigievar Castle, dat in baronstijl is gebouwd en dat betekent veel torentjes en ronde hoeken. Het interieur bevat mooie muur- en plafondschilderingen en houtsnijwerk. 

Craigievar Castle

Ik zocht een overnachtingsplek in de omgeving. Het werd natuurlijk bij een golfterrein. In het restaurant at ik wat en kwam in gesprek met een engelsman die ik kon verstaan en volgen. Hij vertelde over zijn liefde voor Schotland. 

Nog 31 dagen (334 Dundee)

Falkland Castle kon ik niet zomaar voorbij gaan; ondanks de donkere bouwstenen heeft het iets frans. Via binnenwegen, soms wel erg smal en door Montrave kwam ik bij Largoward op de A915 en hield halt in de beroemde kustplaats en golfcentrum St.Andrews. In 1412 werd er de eerste universiteit van Schotland gesticht. Het middeleeuwse centrum ademt een historische sfeer. Het terrein betreden van de gelijknamige kathedraal uit 1318, waar hele delen van zijn verwoest. De begraafplaats was interessant. Maar ik belandde natuur op de Royal and Ancient Golfclub, misschien wel de beroemdste ter wereld, daterend uit 1754. Het is trouwens een 4x18 holes terrein.

St.Andrews ~ Golfclub

Ik zag bij het parkeerterrein alleen maar dure bolides en chique personen lopen en dus parkeerde ik een eind verder en kwam terug met de racefiets. Ik had mijn beste kleding aan -zo ben ik dan ook wel weer- en heb er met verwondering gekeken naar het elitaire gebeuren. De consumpties waren niet te betalen, maar ik had een fles spa meegenomen. 

Het stadje is charmant en telt tal van boekwinkels, maar om 17 uur sloot alles en was het pubtijd. Ik kwam in een echt engelse pub en dronk er een donker biertje, maar aanspraak zocht en had ik niet.

Ik reed nog een 20km noordelijker, over de rivier de Eden en de inham Tay naar Dundee, waar ik bij Park Magdalen Green een prima camperplek vond met fraai uitzicht. 's Avonds ging ik niet meer de stad in, maar genoot van boek en satelliet-tv.

Nog 32 dagen (333 Lomond Hills)

Om 9 uur was het volop zonnig, maar slechts 7 ⁰C. 's Middags werd het half-bewolkt toch nog 14⁰C. Het weer blijft bij reizen en verblijf altijd een factor van betekenis. Ik heb op de soloreis van alles meegemaakt. Aan de Côte d'Azur/Menton was het in het voorjaar nog het koudste overdag. En Midden-Zweden was dat ook.

Edinburgh ~ National Gallery

Alle reden om vanmorgen om 10 uur de National Gallery of Edinburgh binnen te gaan. Ik denk een van de laatste musea en dan nog die van Dublin. Aan de buitenzijde zijn het vaak classicistische gebouwen. In heel het UK overheersen de sombere baksteenkleuren. Binnen heb ik schilderijen en beelden van bijna alle topkunstenaars gezien, w.o. Rambrandt's, Rubens, v. Gogh en de door mij beminde impressionisten. In het restaurant gebruikte ik koffie met een aardbeiencakeje als lunch. En daarmee sloot ik mijn bezoek aan Edinburgh af. 

Edinburgh ~ Victoria Street

Toen ik de stad verliet, kwam ik alweer langs een golfterrein. Het spel is immens populair in Schotland en dat al sinds de 14e eeuw. En ik kwam in een regio met landhuizen en kastelen. Het land telt er maar liefst 600. Bij Queensferry stak ik om half drie via de M90 de Firth of Forth over.

Ik koos voor Dunfermline om er de abbey te bezichtigen en dan m.n. de graven van vele koningen. Daarna ging ik oostwaarts, langs Loch Leven, waar Mary Stuart in 1567 elf maanden gevangen werd gehouden, aftrad en vluchtte waarna ze een jaar later door haar broer verslagen werd. Vervolgens bleef zij 20 jaar gevangen gehouden door Elisabeth I. Gelukkig zag ik ook Kinross House dat Daniel Defoe het mooiste van het Verenigd Koninkrijk vond. Ik beslist niet.

Lomond Hills

Hoewel ik veel verder had willen rijden, zag ik een camping bij de Lomond Hills en het kasteelplaatsje Falkland. Het natuurpark is bijna boomloos en bestaat uit grasland met schapen en woeste grond met heide, beekjes, vennen. Op de camping was het rustig en genoot ik van de aparte atmosfeer bij het vallen van de avond.

Nog 33 dagen (332 Edinburgh 2)

Met nog een ruime maand voor de boeg wil ik enige grote steden nog bezoeken: Edinburgh, Belfast, Dublin. Dus vandaag ging ik opnieuw Edinburgh in vanuit mijn camperplek in voorstad Portobello. 

Edinburgh ~ Moray House

Het weer was bewolkt met een temperatuur rond de 15⁰C, terwijl het in NL nog bijna een zomerse dag zou worden. Ik begon 's morgens te wandelen over de Royal Mile, tussen burcht en abdij. De lange straat telt vele mooie huizen. Het was er wonen "op stand". Ik bewonderde Riddle's Court, Brodies Close van Jekyll en Hide, Gladestone's Land, Lady's Stairs met herinneringen aan Robert Scott, het Raadhuis en Parliament House. IK ging binnen in John Knox' House, de reformator, die het land door zijn opvattingen ruineerde. In Moray House woonde koning Charles II en Oliver Cromwell. In 1707 werden Schotland en Engeland verenigd, maar de Brexit zorgt weer voor onafhankelijkheidsstreven. Bij White Horse Close beëindigde ik de lange wandeling en zocht een terrasje om bij te komen en aantekeningen te maken. 

Scott Monument

De middag bracht ik door in de New Town, ontworpen door James Craig in 1766. Een eenvoudig stratenplan maar wel met goede uitzichten naar monumentale gebouwen. Het is beschermd gebied. Queen Street, Princes Street vormen fraaie wandelstraten. Register House is een parel op de kroon, en het Scott Monument is wellicht het meest gefotografeerde object. De laatste uurtjes voor mij bracht ik door op en rond Charlotte Square. Adam Smith heeft alles ontworpen en het is alsof je -de auto's wegdenkend- in de vroege 19e eeuw bent teruggekeerd.

Edinburgh is werkelijk een enorme aanrader. 

Nog 34 dagen (331 Edinburgh 1)

Het weer viel erg mee: meest bewolkt, maar wel 18⁰C. Ik had goede berichten gelezen over Edinburgh, maar mijn verkenningen overtroffen de verwachtingen. En wat het meest meeviel, was de drukte, zowel op de wegen als de winkelstraten. 

Edinburgh Castle

Mijn dag begon bij Edinburgh Castle op een heuvel van 135m boven de stad gelegen. Vaak belegerd en veroverd tot aan 1745. Wat zag ik niet allemaal: een kanon van 1486, een kapel uit 1090, een memorial voor de gesneuvelden van de 1e WO, het paleisgedeelte met de kroonjuwelen, een hospitaal. Vanuit Argyll Battery had ik prachtig zicht op Princes Street, New Town en het schiereiland Fife. Bij Mill's Mount Battery was ik toen om 13 uur de Time Gun werd afgeschoten. 

Eingenlijk had ik al genoeg gezien, maar ik kon niet om enige kerken heen: St.Giles kathedraal in High Street met een onopvallende buitenkant, maar binnen volop historie. Ik werd geboeid door de grafmonumenten. De Canongate Church is bezienswaardig om haar heraldiek. En dan Holyrood Abbey, waarvan alleen nog de ruines resten en nog een rijkversierde poort over is. De St.Mary's is neogotisch, dateert uit 1917! en heeft een 84m hoge toren.

Holyroodhouse

Ik besloot deze dag met een bezoek aan het Palace of Holyroodhouse. Gebouwd onder Jacobus V van 1528-1532. Later werd het verbouwd. Het is een apart gebouw met zuilen in vele stijlen. De inrichting met meubels, gobelins, schilderijen, beelden en nog meerantiek is de moeite waard, maar ik heb al zoveel gezien op deze reis. Morgen blijf ik er ook nog. Nu bereidde ik een maaltijd in de escotheo, die vredig op mij wachtte. En las verder de biografie van Jan Wolkers.

Nog 35 dagen (330 Portobello)

De dag begon met het zien van Castle Bamburgh. Het was niet zo zonnig als gisteren, maar 14⁰C was zo noordelijk uitstekend. Vervolgens kwam ik over de A1 in Berwick-upon-Tweed. Weer zo'n karakteristiek engels kustplaatsje met getijdenwerking. Ik verbleef een uurtje in het stadje. Het is in 870 al gesticht en hoorde lang bij Schotland. Dertien keer kwam het in ander bezit (tot 1482 toen het engels werd). Het stadje heeft ramparts, vier bastions en poorten. Queen Victoria heeft de spoorbrug nog geopend. De britten waren er snel bij met hun spoorwegen.

Berwick ~ spoorbrug

Al die engelse plaatsen zijn historisch interessant. Altijd is er wel wat gebeurd: een moord, een opstand, een belegering. Standbeelden en plaquettes getuigen er nog van en vooral veel "castles" en "abbeys". Zo is ook Dunbar, dat ik als plaatsnaam nog eens in een geofictie heb gebruikt. Er staat een 13e eeuws kasteelruine. In 1650 vond er een slag plaats waarbij 3000 mannen gedood werden. Misschien wel op het terrein van de golfclub of het amusementspark.

Ik kwam westelijk in Haddington, dat het bezienswaardigste stadje van Schotland is en waar koningen verbleven. Ik liep door High Street dat huizenblokken heeft met doorlopende schilderingen. Het was al ver in de middag dat ik Haddington House, de Town Hall met z'n hoge toren en twee kerken bezichtigde. Ik lijk wel onuitputtelijk in opnamevermogen.

Ik wilde niet meer Edinburgh binnenrijden, maar zocht in Portobello een camperplaats. Met de racefiets reed ik de schotse hoofdstad binnen voor een eerste verkenning. Ik kwam langs twee golfterreinen en drie parken. Dus groen genoeg in de stad, die fraai gelegen is aan een baai, rivier en op een heuvel. Ik kon nog Craigmillar Castle bekijken -het lievelingspaleis van Maria Stuart- en daarna fietste ik terug naar mijn camper. Morgen meer....

Nog 36 dagen (329 Lindisfarne )

In kranten en tijdschriften las ik nogal eens boottrips met King's Seaways naar Newcastle, hetgeen ik nooit goed begreep, want het is toch vooral een haven- en industriestad, vroeger van steenkolen. Er hebben nogal wat NL-voetballers gespeeld. 

Op deze maandagmorgen ging ik na de ochtendspits in die richting. Ik was in Northumbria, eens een koninkrijk. Het was 9⁰C, maar zou oplopen tot 14⁰C en in elk geval droog blijven. Ik kom in de herfst steeds noordelijker. Moet nog naar Schotland en Ierland.....

Newcastle

Ik reed over de M1 langs Washington (!) naar Newcastle upon Tyne, want die toevoeging is essentieel. Centrum ver van de kust, maar wel aan een brede rivier met zijn indrukwekkende bruggen.

Toen ik eenmaal een parkeerplek had gevonden, bleek dat de stad vooral voor shopping interessant is. Naast de historische gebouwen als Town Hall en universiteit heeft het ook eigentijdse gebouwen, soms in gedurfde stijl. En er zijn opvallend veel musea. Ik bezichtigde de gotische St.Nicholas, het normandische Castle, Church of All Saints, de Plummer Tower maar ook het 19e eeuwse Central Station, de Guildhall, Theatre Royal en zelfs het Holy Jesus Hospital. In vermaakte me rond lunchtijd in Leazes Park. 

Pas om half vier besloot ik om verder te rijden. Het duurde even voor ik goed en wel uit de agglomeratie was en op de A1 terechtkwam. Na 56km bereikte ik Alnwick, dat helemaal niet zo onaardig is en nog een machtige burcht heeft. Links-en-rechts van de wegen zag ik voortdurend borden die verwezen naar kastelen, parken, landgoederen en kloosters. En naar de Hadrianus Wall, de romeinse grensmuur tussen Engeland en Schotland.

Lindisfarne/Holy Island

Maar het doel werd Lindisfarne National Park en het Holy Island voor de kust. Voor historie en christendom een van de belangrijkste lokaties. Ik reed over de weg die bij vloed niet begaanbaar is. Ik genoot van het decor in de avondzon. Ik ging met de escotheo tegenover het eiland staan, kreeg bezoek van een agent die me naar een andere plek verwees en bracht daar avond en nacht door. Voor het eerst op de soloreis voelde ik me eenzaam. Ik kan tegen alleen zijn, maar heb te weinig directe contacten met mensen. 

Nog 37 dagen (328 Durham)

Het kille en regenachtige weer bij het wakker worden nodigde niet bepaald uit om te gaan reizen. Maar in Whitby blijven was ook niet aantrekkelijk. De dag begon met 5⁰C en liep nog op tot 13⁰C.

Ik reed over de A171 naar Middlesbrough, een grote stad, gelegen langs de Noordzeekust en de rivier de Tees. Een druk bevolkt en geindustrialiseerd gebied. Meteen viel de ijzeren Transporter Bridge uit 1911 op. Op deze zondagmorgen was het een stille stad. Ik parkeerde op de Market Place met in de omgeving de 19e eeuwse St.Hilda, de Old Town Hall en Costum House. 

James Cook en de Endeavour

Het was weer om een museum in te gaan, waar veel zaken rond James Cook verzameld zijn. Ook elders in de regio zijn herinneringen aan hem, zoals het zeilschip de Endeavour in Stockton, schoolspulletjes in Great Ayton. De St.Thomas in georgian style is ook bezienswaardig.

Het dagdoel was de universiteitsstad Durham, waar een geoficticus-kennis jarenlang studeerde en enthousiast over verhaalde. Na Oxford en Cambridge is het de derde universiteit van Engeland, notabene gesticht door Oliver Cromwell.

Zicht op kasteel en kathedraal

Ik bracht de dag in de stad door. De historie is indrukwekkend. De kathedraal is een pronkstuk van de normandische architectuur. In de kathedraal (1093) maken de enorme pijlers indruk, maar er is meer: de graven, de schilderingen, de gewelven, koorgestoelte, altaarwand en bisschopstroon. 

Maar de stad heeft meer bezienswaardigheden, o.a. de bruggen over de Wear, de kerken en het stadhuis. Veel gebouwen en winkels waren dicht, maar het kasteel was open en in de Great Hall dat nu mensa is kon ik wat eten en drinken.

Durham Castle 

In de loop van de middag keerde ik terug naar de escotheo om naar voetbal te kijken, zoals de topper PSV - Ajax. Heel teleurstellend voor een Ajaxfan waar een Ten Hag weer eens de verkeerde taktiek toepaste, terwijl hij weet hoe PSV speelt. Balen....

Nog 38 dagen (327 Whitby)

Zaterdag in Engeland is sportdag. Traditioneel worden de sportcompetities, zeker op amateurniveau, op zaterdag gehouden. Zondagen zijn voor het gezin en gaan de engelsen in het seizoen picnikken of naar attracties. De voetbalwedstrijden zijn om commercieel-financiële redenen wel gespreid. 

Op deze kille, bewolkte zaterdag -sinds Oestersund in Zweden met 11 ⁰C was het niet meer zo kil- wilde ik in elk geval ergens een rugbywedstrijd zien. Maar eerst reed ik langs het North Riding Forest Park richting oostkust. In het heuvelachtige park zijn houtsculpturen, klimmuren, blokhutten, wandelpaden, picnicplaatsen, kanovijvers, snelstromende beekjes, een camping en er is nog een oude spoorlijn waar een locomotief over dendert. Er waren net veel bezoekers.

Ik heb er een paar uur rondgekeken en gewandeld, maar het was onaangenaam weer en dus reed ik verder naar de kustplaats Scarborough. Het zonnetje brak door en ik stapte uit bij een sportveld, gebruikte een snack in de kantine en keek naar de ....rugbywedstrijd in pure engelse sfeer. Later zag ik in de plaats een kasteel, een jacht- en vissershaven en een groot leeg strand. Ik wandelde over een fraaie promenade waarlangs ook hotels staan.

Whitby ~ klooster

In de middaguren genoot ik van de prachtige kustweg, langs het zee-aquarium, over de White Way N171, langs weiden met vee en schapen,  naar Whitby, waar ik op een camperplaats ging staan. Het riviertje de Esk deelt de stad in tweeën. Het is de plaats van ontdekkingsreiziger James Cook, de walvisvaart, de kunstnijverheid. 

Whitby bestond al in de angelsaksische tijd en opnieuw getuigt een abdy-ruine van haar grootsheid. Ik maakte aan het einde van de middag het engelse publeven mee. Er werd veel gedronken, luidruchtig gepraat en hartstochtelijk een clublied gezongen. De derby tegen Staithnes was gewonnen. Ik probeerde te converseren, maar verstond niets van dat engels. En dus bracht ik de verdere uren door in de escotheo.

Nog 39 dagen (326 Castle Howard )

Met beroerd weer ging het van mijn overnachtingsplek via Gainsborough naar Doncaster. Ik verbleef in de regio Yorkshire. Ook Doncaster is ooit ontstaan als romeins legerkamp aan de rivier de Don. Het is al eeuwen een verkeersknooppunt tussen Londen en Edinburgh. 

Over de Yorkroad A19 reed ik verder naar het noorden. York sloeg ik over, want daar ben ik met een neef in het najaar van 2013 geweest. 

Engeland is een land van kerken, kloosters, kastelen, maar het is opvallend hoeveel ruines er staan. Al vanuit de Middeleeuwen en de tijd van Hendrik VIII, die met Rome brak en kerkelijke eigendommen vernietigde of confiskeerde.

Castle Howard

Wat ik wilde zien was Castle Howard, niet ver van York. Het is voor mij -met Blenheim Palace- het imposantste paleis van Engeland. Het is bekend van de tv-serie Brideshead Revisited. Het lijkt uit de verte een kathedraal met zijvleugels. En de landschapstuin is prachtig met de Atlasfontein, de folly's en het mausoleum. Ik heb "iets" met de Howard's, omdat ze katholiek zijn gebleven temidden van protestanten en anglicanen.

Het was toch al geen best weer en dus ging ik er uren rondkijken. Het is een schepping uit de 18e eeuw van John Vanbrugh. Alles is fraai: de gemeubileerde kamers en zalen, de hemelse kapel, de kunstvoorwerpen met veel familie-schilderijen. Een deel wordt nog door de familie bewoond.  

In de Howardian Hills, een fraai natuurgebied, zocht in een rustige kampeerplek bij het boathouse. Ik fietste er met een dikke trui aan rond in de omgeving. En kwam oa bij Kirkham Abbey, een van de vele kloosterruines. Daar ontmoette ik landgenoten die uit Schotland kwamen en mij nuttige tips gaven. 

Nog 40 dagen (325 Lincoln )

Niet ver van mijn overnachtingsplaats staat Sandringham House, een van de buitenverblijven van de koninklijke familie. Het is gebouwd in 1771, en heeft een Jacobean bouwstijl. Vanaf 10 uur kon ik rondwandelen in de 32km2 grote tuinen. In het park lopen witte herten rond. Het blijft ridicuul dat één familie op kosten van de staat zoiets kan bewonen. Maar de engelsen hebben er minder moeite mee dan republikeinse NL-ers.

Sandringham House

Tegen het middaguur vervolgde ik mijn soloreis. Veel mensen spreek ik niet meer. Via het engelse Boston kwam ik tegen lunchtijd in Lincoln, de hoofdplaats van de gelijknamige shire. 

Het is een plaats met 93.000 inwoners en haar kathedraal staat op een heuvel, hoog boven de stad. Het centrum is daar tegenop gebouwd, waarna de heuvelrug verder naar het noorden loopt. Tussen 1310 en 1548 had de kathedraal de hoogste toren van de wereld met 160m, maar in dat laatste jaar stortte die in. Binnen- en buitenzijde zijn van grote schoonheid. 

Lincoln met kathedraal

De stad heeft sfeer, al zijn er door de globalisering winkels die je overal wel ziet. Vakwerkhuizen geven zo'n centrum karakter. Er staan nog veel middeleeuwse gebouwen en huizen. Newport Arch is een stadspoort uit de 2e eeuw! Ook delen van Lincoln Castle uit de 11e eeuw zijn nog behouden. Ik liep ook door een joodse wijk met het oudste huis in Engeland uit 1170. Lang heb ik gesnuffeld in bibliotheek en boekhandel. Engeland is een en al historie. 

Pas aan het einde van de frisse middag vertrok ik uit de stad om in een kleine provincieplaats avond en nacht door te brengen. Het werd Newton-on-Trent, waar ik bij de golfclub ging staan.

Nog 41 dagen (324 King's Lynn)

Over de A14 reed ik 20km oostwaarts naar Newmarket, want eerst wilde ik wel de fameuze renbaan zien. Je weet dan dat je in sportgek Engeland bent. Competitie en gokken. Het zit de engelsen in de genen. 

Ik vervolgde naar Bury St.Edmunds, dat ik altijd al een vreemde naam heb gevonden. Van het ooit roemruchte en rijke klooster zijn alleen nog poortgebouwen over en markeringslijnen op het wegdek. De kalkstenen gebouwen mogen wel eens gezandstraald worden. De verschillen in Engeland, op bijna elk terrein, zijn opmerkelijk. De gotische kathedraal met zijn enorme hoogte is imposant.

Ik moest kiezen welke kant ik op wilde. Het werd Norwich in Norfolk, dat meer te bieden heeft dan ik dacht. Ik parkeerde ergens bij het centrum. De tarieven vielen mee. Het is een bisschopsstad met een 4km lange stadsmuur of wat daar nog van over is. De straatjes zijn middeleeuws smal. En wat zo aardig is, zijn de boogbruggen.

Norwich ~ view

De gotische kathedraal van 135m lang en 110m hoog is de eyecatcher. Binnen heeft het nog normandische elementen. Maar het hele gebouw met kapellen, koor, kruisgang is erg bezienswaardig. Ik heb er maar liefst twee uren doorgebracht, hetgeen sinds Italia niet meer is gebeurd. In de stad staan nog meer interessante kerken, maar je moet keuzes maken. In het voorbijgaan zag ik het restant van een normandische burcht. 

Ik genoot wel van het (nog) heerlijke weer in East-Anglia met 23⁰C. En droog! Bij elke plaats die verscheen, zag ik wel een kerk(toren) of burcht. Ik kwam plaatsnamen tegen die me herinnerden aan rugbyclubs. En Walsingham was in de middeleeuwen een pelgrimsoord. Het land was heel katholiek totdat Hendrik VIII door zijn huwelijken zich van de moederkerk afkeerde.

Ik koos voor King's Lynn, aan de Ouse, dicht bij de Wash als etappeplaats. Het was vroeger ook een ommuurde stad met vele poorten. Ook hier kerken en de Guildhall, het als een schaakbord gebouwde huis, met de Town Hall. Ik kampeerde bij Castle Rising. 

Castle Rising ~ view

Het ligt in een soort ringwal uit de Romeinse Tijd. Ik vind de geschiedenis van de katholieke hertogen van Norfolk, de Howard's, interessant. Ik at bij Tesco Dobbies een snackmaaltijd. Bij de escotheo las ik in de biografie over Jan Wolkers en ging daarna naar Ajax - AEK Athene kijken. Een prachtige zege. In de pubs werden wedstrijden van engelse clubs uitgezonden.

Nog 42 dagen (323 Cambridge)

Een byzonder sfeertje in Brexit-UK. Licht bewolkt bij 22⁰C. Ik ben al ingesteld op links rijden en de miles voor de afstanden. Het blijft een apart eiland. Het valt me op de wisseling tussen afschuwelijke plekken en schilderachtige sites. Het is een geindustrialiseerd land, maar heeft ook agrarische gronden, bossen en parken. 

Na Kent reed ik door Essex aan de oostkant van Engeland. Over de M11 koerste ik naar universiteitsstad Cambridge. Het ligt 80km ten noorden van Londen. Maar eerst bezocht ik het Imperial War Museum. Het bevat vooral vliegmachines, waarvan je soms denkt: dat ze daarmee de lucht in durfden, laat staan beschietingen uitvoeren.

Voor ik de stad binnenging ging ik ook wandelen door de Botanische Tuin die van dienst is voor de universitaire faculteit. Ik was na de bezichtiging erg onder de indruk. Werkelijk een enorme collectie aan diverse planten. 

Cambridge

Cambridge heeft 120.000 inwoners, waarvan 22.500 studenten in vele colleges. Het is een oude stad, die al dateert vanuit de Romeinse Tijd. Er is veel gebeurd. De buitenwijken waren lelijk, het centrum puur engels. Veel straten zijn autovrij. Er zijn nogal wat parken: Jesus Green, Parker's Piece, Midsummer Common. Op het prachtige riviertje de Cam werd geroeid en gekanoed. 

Ik stond met de escotheo nogal buiten het centrum en ging op de racefiets de stad in, waarbij ik een aantal keren rechts reed.... Ik zag de bekende bezienswaardigheden, bouwkundig in gotische stijl: Anglesey Abbey, St.Mary the Great, King's College Chapel, Trinity College, de H.Grafkerk. Het monumentale Fitzwilliam Museum en openbare gebouwen. Een stad met een overwegend jonge bevolking. 

Ik vermaakte me in de zonnige stad op een terras, bankje en in een park en keerde bij de rugbyclub op tijd terug in de escotheo om de wedstrijd CF Barcelona-PSV Eindhoven te kunnen zien. 

Nog 43 dagen (322 England)

De oversteek om 9.35 uur met de veerboot van de 33km tussen Calais en Dover in 90 minuten. Er wordt wel meer dan 40x per dag heen-en-weer gevaren. Het was 21⁰C en zonnig en dus keek ik vanaf het dek naar de White Cliffs aan de kust van Engeland. 

White Cliffs

Aan de overkant reed ik al snel aan de linkerzijde over een binnenweg naar St.Margaret's met haar witte rotsen. Een heel byzondere ervaring om ze te zien en vanuit een hoogte naar beneden te kijken.

Na de lunch ging ik over de A2 naar Canterbury, de stad waar we in 1978 op onze huwelijksreis ook geweest waren. Toen ik oktober. 

Canterbury ~ kathedraal

De stad is schilderachtig met zijn middeleeuwse gebouwen; de kathedraal een topattractie (als ik dat zo zeggen mag). Ik kon mijn cultuur-historische zintuigen niet beter prikkelen. 

Het tijdverschil is een uur met het continent. Ik reed verder door Kent over de M2 met aan mijn linkerzijde parkachtige gebieden. En afentoe een blik op een adellijk landhuis, o.a. Blue Bell Hill. 

Ik ging langs bekende namen als Gravesend en Dartford en stak via een brug de brede Theems over. In Brentwood zag ik een goede camperplaats, dicht bij cafe The Green Man. Het was 19 uur en nog altijd prachtig weer. Ik kon genieten van de zonsondergang. 

Nog 44 dagen (321 Calais)

Zondag is vanwege het ontbreken van vrachtverkeer een goede dag om een flink stuk te rijden. Voor mij door bekend gebied: de lijn Aken-Luik-Namen-Bergen-Doornik-Lille. Vooral N.Frankrijk heb ik in herfstvakanties met vrienden van west naar oost v.v. goed verkend. Vanuit Düren naar Calais is 380km. Het weer was goed: zonnige perioden tussen 20 en 23⁰C.

Namen

In Namen was ik nog nooit geweest en daar bracht ik een tijd door rond het middaguur op Place d'Armes. De stad heeft 110.000 inwoners en telt tal van bezienswaardigheden, o.a. het Belfort, de St.Auban-kathedraal, het theater, de vleeshal, het station en in een katholiek land andere kerken en kloosters. 

Wallonië en N.Frankrijk is een industriegebied, hoewel er ook veel akkers zijn op vette klei. Het gebied van vele oorlogen, de loopgraven in de 1e WO. Ik heb ze veelvuldig bezocht. 

Ik koos wel voor een camping gezien het aantal migranten dat zich om Calais ophoudt. Het was de camping van Guines waar ik in de 90-er jaren met vrouw en kinderen gekampeerd heb. Aan de overzijde speelde zich een drama af toen een jonge vader er aan een hartaanval overleed. 

Le Bien Assise

Ik installeerde me, maakte gebruik van faciliteiten (oa wasmachine), overdekt zwembad, sprak met camperaars en vermaakte me met boek en tv-sport. Bij de receptie boekte ik de overtocht naar Engeland.

Nog 45 dagen (320 Düren)

In vijf uur zou ik thuis kunnen zijn. Maar "dat gaan we niet doen". De soloreis gaat op 31 oktober voltooid worden. Ik heb nog interessante weken voor  de boeg. 

Ik reed vanaf half tien over de N191 langs Dannenberg, Uelzen, het prachtige Celle, de autobahn Hannover-Bielefeld-Dortmund-Düsseldorf. Door streken die ik eerder bezocht had. Duitsland is voor mij pas laat een vakantieland geworden, maar ik waardeer het heel erg. De voorzieningen zijn vaak uitstekend, de mensen correct en vriendelijk, landschappen en steden bezienswaardig. 

Het werd met 510km rijden verreweg de langste dagtocht. Dat wilde ik ook, gezien de rest van het reisprogramma. Het record op dag 297 van Trones-Trondheim (243km) in Noorwegen werd ruim verbroken. Ik passeerde ook de 30.000km en de teller kwam op 30.115km in Düren waar ik "finishte". De omtrek van de Aarde is 40.000km. Ik kom aardig in de buurt.

Düren is met 89.000 inwoners een middelgrote stad in Noordrijn-Westfalen. Het riviertje de Ruhr stroomt er doorheen. Het bestond al in de Romeinse Tijd en kreeg in de 8e eeuw stadsrechten. Maar door de bombardementen in de 2e WO is er niet veel oorspronkelijks meer over. Een duidelijk herbouwd centrum, lang niet allemaal geslaagd. De vakwerkhuizen geven altijd wel een bepaald sfeertje. 

Centrum van Düren

Bij een Turncentrum zette ik de escotheo neer en keek later in de hal naar zaalsport. Tot Ajax-FC Groningen te ontvangen was. 

Nog 46 dagen (319 Ludwigslust)

Ten zuiden van Rostock kom ik in Duitsland in voor mij bekend gebied. Ik was in 2004 bv In Wismar, Schwerin, Grabow. Ik reed nu over de N20 en N14 langs deze fraaie steden tot aan Ludwigslust, waar ik na 122 km arriveerde. Bij half bewolkte hemel en 18⁰C tot 21⁰C.

Paleis Ludwigslust

Het paleis is tussen 1772 en 1776 gebouwd voor de adellijke familie Von Mecklenburg-Schwerin. De bouwstijl is een mengeling van laat-barok en classicisme. Oorspronkelijk in baksteen, maar daarna "verfranst" in lichte zandsteen. Het interieur is deels nep door de decoraties op karton en vervaardiging van papier-maché, maar de kleurstelling in goud en lichtgrijs ademt elegantie uit. Pronkstuk is de Gouden Zaal met spiegels, zuilen, kroonkandelaars, versierd plafond. Paleis en tuinen met waterpartijen vormen een harmonieus geheel, die mij bekoorden. In de plaats zelf staat van bouwmeester Busch een monumentale kerk. 

Aan het einde van de middag verkende ik  de plaats Grabow aan de Elbe, waar ik in vervoering raakte door de oude, historische stadskern met vakwerkhuizen, die onder monumentenzorg valt. Op de markten was het toeristisch gezellig. 

Grabow

Ik kwam daar ook op een goede parkeerplek aan de Elbe met naast me het onderwijs-echtpaar Gerard & Elly dat al drie maanden (sic) met hun camper aan het trekken was. Ze waren voornamelijk in Midden-Europa geweest en toonden zich geinteresseerd in mijn soloreis. We dronken een wijntje en aten toastjes en het werd een aangename uitwisseling. Ze gingen door naar Rügen. 

In de escotheo las ik uren in de biografie over Jan Wolkers. De man heeft wel wat van zijn leven gemaakt. Ondanks de publiciteit bleef hij redelijk naturel, in elk geval de natuur trouw.

Nog 47 dagen (318 Rostock)

Naar Rostock heb ik altijd gewild, maar ik kwam niet verder dan Lübeck, vanwege het slechte weer. Dus dan vandaag maar. Het was 77km, dus ik  vertrok halverwege de ochtend en na de koffie, voor de verandering eens in de escotheo. Het was bij vertrek maar 13⁰C, hetgeen ik sinds Midden-Zweden, achttien dagen geleden, niet meer had meegemaakt. 

In reed over de N105 niet ver van de haffenkust (Saaler Bodden) en na Gelbensande door een enorm heidegebied. Rostock ligt aan de inham, de Unterwarnow. Ik vond een camperplaats bij de Klostergrabenniederung, maar moest daardoor wel met de racefiets naar de binnenstad. 

Het is een grote stad met 205.000 inwoners, met voorsteden en wijken, maar meestal bezoek ik de cultuur-historische bezienswaardigheden. Je moet nu eenmaal keuzes maken. Het is de stad van veldmaarschalk von Blücher en de wielrenners Jan Ullrich en Andre Greipel. 

Rostock bestaat sinds de 12e eeuw en was een belangrijke Hanzestad. In 1419 kreeg het een universiteit. Vele eeuwen later werden scheepsbouw en vliegtuigindustrie belangrijk. In de 2e WO werd de stad en m.n. Warnemünde zwaar beschadigd. In de DDR-tijd werd herbouwd als paradepaardje.

Inmiddels was het 17⁰C. Op de Neuermarkt staat het Rathaus met barokke gevel, maar nog wel met zeven gotische torens. Er achter is het Kerhofhaus, dat het best bewaarde gotische huis is. Iets ten zuiden kwam ik bij de Steintor, een van de overgebleven poorten in de stadswal. 

Werkelijk prachtig vond ik de Marienkirche waar 250 jaar aan gewerkt is. Ik vond de gebrandschilderde ramen, preekstoel en het astronomische uurwerk heel fraai. Op het middaguur zag ik het uurwerk in volle werking. 

Ik wandelde verder door de aantrekkelijke stad, ondanks de vele bussen en trams. De Kröpelinerstrasse is de mooiste. Het universiteitsgebouw op de gelijknamige plein bij de fontein was de gezelligste plek. Maar echt terrasjesweer was het niet. Ik koos voor de bibliotheek om er te neuzen. Later in de middag wandelde ik nog andere kerken binnen: Nicolaikirche en Petrikirche. Het Stasimuseum en de Kunsthalle sloeg ik over. 

Op de fiets passeerde ik nog het stadion van de FC Hansa Rostock, een van de weinige Bundesligaclubs uit het voormalige DDR. Ik stond bij een park en had voor deze dag genoeg aan mijn escotheo, waar ik zelfs de gaskachel even liet werken. Ik las Freek uit en begon aan de lijvige biografie van Onno Blom over Jan Wolkers.

Nog 48 dagen (317 Stralsund)

Een fris dagje Stralsund, dat door het eiland Rügen van de Oostzee wordt afgeschermd. Een van de oudste Hanze-steden. Ondanks de 2e WO en DDR-tijdperk telt de stad nog honderden beschermde gebouwen. 

Stralsund ~ Hotel Scheelehof

Het centrum wordt aan alle kanten omgeven door water, het zijn de slotgrachten van de vroegere bastions. Ik begon op de Alter Markt met haar byzondere Rathaus, de St.Michaelskirche, Wulflamhaus, het Commandantenhaus. De stad was 200 jaar (tot 1815) in het bezit van Zweden. Ook liep ik binnen in andere kerken: Nicolaikirche met zijn losstaande bakstenen luchtbogen. Binnen een heel mooie St.Anna en een astronomische klok.

Ik kwam buiten in de miezer. En dus het Kulturhistorisches Museum -een voormalig klooster- binnengegaan. De vikingschat van Hiddensee is er tentoongesteld. Rond de lunchpauze was ik op de Neuer Markt in de Marienkirche met haar achtkantige toren. Op het barokke orgel werd geoefend. Het was sinds lang dat ik weer zoveel kerken op één dag bezocht.

In de haven lag een prachtig zeilschip dat ook bekeken mocht worden. Het was inmiddels halverwege de middag en ik doolde door de stad met haar oude huizen en stadspoorten. De Mühlenstrasse als aardigste. Ook ging ik warenhuizen in en at daar in een restaurant een visgerecht. 

Oliver en Elio

Terug op de camping ging ik me oriënteren over het vervolg van de reis. En ik keek naar de mooiste film sinds jaren Call me by your name. Zulke erotische ervaringen heb ik nooit gehad, maar ik kon me ze goed indenken. 

Nog 49 dagen (316 Rügen)

Na zestien dagen in Zweden rondgetourd te hebben, verplaatste ik me vanmorgen om half negen in Trelleborg met de veerboot naar Sassnitz op het eiland Rügen. 

De overtocht kostte €135,- en duurde over de Oostzee 4 1/2 uur. Inmiddels heb ik met de camper 29335km afgelegd. Denemarken waar ik enige keren geweest ben heb ik dus overgeslagen. Ik had eerste nog via het eilandje Bornholm willen gaan, maar 2x met de veerboot is best prijzig. De overtocht was met water en hemel nogal grijzig.

In Sassnitz was het 19 ⁰C en bewolkt. Rügen is het grootste eiland van Duitsland met 926km2, maximale lengte van 51km en breedte van 41km. De archipel bestaat voor het grootste deel uit kalkgesteente. Het telt ca 77.000 inwoners. Een echt eiland is het niet meer, want het is met dammen en een brug met andere delen verbonden. Op het eiland Jasmund ligt de Piekberg met 161m als hoogste punt. Geologisch en geografisch is het voor mij als eilandfreak een boeiend gegeven. Ik wilde er dan ook een rondtour maken. 

Voor ik goed en wel van de veerboot af was, was het 14 uur. Aan boord had ik gegeten. Rügen is een zeer geliefde vakantiebestemming door z'n haffen, stranden, krijtrotsen, natuurparken, schoorwallen en leuke plaatsjes. Maar ik merkte dat het naseizoen al begonnen was en de pensionado's zwaar domineerden.

Vanuit Sassnitz reed ik naar Sagard, Glowe, Altenkirchen, Dranske door een glooiend en agrarisch landschap. De witte kliffen en kapen bij Kaap Arkona zijn indrukwekkend. Naar het eiland Hiddensee moet je oversteken. 

Krijtkust

Op het licht-heuvelachtige hoofdeiland kwam ik via Trent, Gingst, Samtems en Rambin laat in de middag aan in Stralsund, waar ik op de camping ging staan om weer eens van de faciliteiten gebruik te kunnen maken. Ik ga er morgen rondkijken, want ineens was ik vreselijk reismoe. 

Nog 50 dagen (315 Trelleborg )

De laatste dag in Zweden. Een land waar de rechts-populisten hevig in opmars zijn. Een Wilders-partij die van regeren zal worden buitengesloten. Maar ondertussen krijgt de zweedse gastvrijheid een enorme dreun.

Ik reed door de regio Skåne in westerlijke richting over de E22 en pauzeerde in Kristianstad. Het was 19⁰C bij een westelijke wind. In 1614 is het door NL-se bouwheren naar de gelijknamige koning van Denemarken gesticht en inmiddels telt het 83.000 inwoners. Het is een verkeersknooppunt.

Kristianstad ~ winkelstraat

Zoals vaker parkeerde ik voor een uurtje op het centrale plein om er rond te kijken en in een horecagelegenheid wat te gebruiken. Het heeft een modaal winkelcentrum en telt enige grote openbare gebouwen in klassieke stijl, zoals het station, stadhuis, het stadshotel, de Drievuldigheidskerk. 

Ik reed door een agrarisch landschap naar Fulltofta en Hörby dat bij een groot meer ligt. Verder ging het naar Lund waar ik een lunchpauze had. Het is een middelgrote  studentenstad die dateert uit de 10e eeuw, dus erg oud en veelal in renaissance-stijl. De plaats heeft vele kerken en voormalige kloosters. Het is het aartsbisdom voor heel Scandinavië.

Lund ~ kathedraal

Een interessante stad met tal van bezienswaardigheden waar ik in de middag rondwandelde. Ik ben de oude Domkerk binnengegaan en was vooral geinteresseerd in de graven en schilden. Opvallend zijn de musea en het planetarium. Het universiteitsgebouw vond ik kitsch. 

Aan het einde van de middag kwam ik in Trelleborg aan, waar ik op een camperplaats ging wachten om vanavond de veerboot te nemen.

Dag 51 dagen (314 Bromölla)

Hoewel ik de route al eerder had gereden was het op deze mooie, zonnige zondag een kopie van 2009. Over diezelfde E22. Ik reed via Halltorp, Påboda, waar ik een vlooienmarkt bezocht, bij de Dalskärs Camping ging ik even kijken aan de kust waarvoor eilandjes liggen.

Ik maakte diverse korte stops op de route, zoals bij Brömsebro. Het landschap was niet spectaculair anders: veel bos en meertjes. Echte herinneringen aan 2009 kreeg ik niet. Bij Karlskrona in de regio Blekinge was dat wel het geval. 

Karlskrona

De ligging aan de kust, omringd door water, is prachtig. Voor de kust ligt een archipel waar zweden graag hun buitenhuis hebben. Op Stenshamn zou ik wel heb willen kijken. 

Het was lunchpauze en in de stad was het prettig rustig. Het is een vlootbasis en dus een marinestad. Waarschijnlijk zijn veel zweden naar hun buitenhuizen na gestemd te hebben voor de nationale verkiezingen, waarbij ik vrees voor een grote overwinning van de rechts-populisten met hun anti-migratiepolitiek. 

De zuidkust van Zweden is een fijn vakantiegebied. Ik kwam na 170km in de middag aan te Bromölla aan het Ivösjönmeer, waar ik in 2009 nog ben gaan zwemmen. De camping was de enige lokatie die ik herkende. Een open terrein met plaatsen op grind of beton. 

Ivösjönmeer

Er stonden nog veel kampeerders. Ik had contacten met enige landgenoten, die geinteresseerd vernamen van mijn soloreis. Ik kon meedoen aan een groeps-barbecue. Het werd weer eens tijd dat ik na elf dagen (met Ad & Tiny) directe contacten had. 

Nog 52 dagen (313 Oland)

In de voorbereiding op mijn soloreis verkende ik enige eilanden waar ik als islomaan in elk geval op terecht wilde komen. Daar was Öland  in Zweden bij. Na 313 dagen was het zo ver op deze bewolkte zaterdag bij 18⁰C. Later werd het zonnig. 

Ölandbrug

Ik bereikte het eiland vanuit Kalmar over een 6,5km-lange brug, die in 1970 gebouwd is. Het langgerekte eiland heeft afmetingen van 137 bij 16km. Na Färjestaden reed ik over de kustweg in noordelijke richting. Het eiland is op toerisme ingericht: dierentuin, amusementspark, waterwereld, openluchtmuseum, fort Gräborg uit de IJzertijd, jachthaven Borgholm. Ik hield halt bij Sollidens Slott, de koninklijke zomerresidentie. Buiten was een fair waar ik genoot van drankjes en spijzen. 

Na het middaguur kwam ik in een gebied met stranden en windmolens. Het was er tamelijk rustig. Bij Blå Jungfrun kon ik genieten van het uitzicht naar het vasteland. Het punt bestaat uit roze graniet en is omringd door loofbossen. Het was hier wel druk. Dagjesmensen komen vanuit Oskarshamn met de veerboot. 

Het noordelijkste punt was Byxelkrok, waar ik vreemd gevormd gesteente bewonderde. En duizenden gladde, ronde keien. Bij Böda was een zandstrand, nagebouwd dorp uit de ijzertijd en in Löttorp een cartcircuit. Onderweg zag ik vele ruines, kerkjes en nog een fort Ismanstorp Borg.

Ergens aan een strand en haventje trof ik een camperlokatie -de 50e- , waar ik de escotheo neerzette en na enige tijd verder ging op de racefiets.

Camperlokatie 50

Ik reed door de Stora Alvaret, een oeroude kalksteenvlakte, bedekt met gras, dat zowaar op de UNESCO-erfgoedlijst staat. Ik passeerde een grafveld en Eketorps Borg, ook weer een fort uit de ijzertijd. Maar het doel was toch het zuidelijkste puntje van Öland met vuurtoren Lange Jan, temidden van een vogelreservaat. Daar hield ik een tijd pauze.

Pas laat keerde ik terug bij de camperlokatie. Behoorlijk moe, vanwege de tegenwind. Het is een mooi eiland. Ik zou er kunnen wonen. 

Nog 53 dagen (312 Kalmar)

Een tocht door Smäland, dat in de 19e eeuw wegens de barre omstandigheden en armoede door honderdduizenden zweden verlaten werd om naar de Verenigde Staten te emigreren. Het ziet er nu allemaal anders uit.

Het gebied is het Koninkrijk van het Kristal. Tussen Växjö en Nybro voert de route N25 langs glasfabrieken. In Bergdala wilde ik wel eens even gaan kijken in zo'n fabriek. Het was maar 18⁰C bij een oostelijke wind. Het voornaamste product bestaat uit blauwgerand glas. Kosta is een bekende naam. Ik gebruikte koffie-met in Orrefors, waar van glas kunstvoorwerpen worden gemaakt.

Kalmar Slott

Na 110km arriveerde ik na het middaguur in Kalmar, een historische plaats van tegenwoordig 35.000 inwoners aan de Botnische Golf, waar ik na 11 dagen weer terugkeerde. Het Kalmar Slott is er nog altijd. Een prachtig renaissance bouwwerk met veel torentjes. Daar werd in 1397 een unie gesloten van de scandinavische landen dat 130 jaar standhield. 

Stadhuis

Ik kon de escotheo parkeren bij winkelcentrum Baronen. En daarna ging ik te voet de zoveelste Gamla Stan verkennen. Kronkelende straten met keien geplaveid en veel oude huizen en leuke winkeltjes. Later kwam ik op het eiland Kvarnholmen terecht waar de barokke domkerk aan het Stortorgetplein staat te pronken. 

Er voor was een tribune opgericht voor de avondvoorstelling, die ik vele uren later bijwoonde. Een middeleeuws stuk, weliswaar in het zweeds, maar via een scherm in het engels te volgen. Patriottisme in optima forma. Zo zijn de avonden wel door te komen....

Domkerk met tribune

Nog 54 dagen (311 Växjö)

Voor het eerst op deze lange soloreis kreeg ik de escotheo niet gestart. Ik weet niet wat er aan de hand is en heb gebeld naar de zweedse ANWB om hulp. Dus afwachten maar...

Er bestaat in Zweden geen wegenwacht, wel een sleepdienst. Ik sprak in de buitenwijk van Jönköping diverse personen aan. Allen spraken redelijk tot goed engels. Op 1 1/2km was een garage. Ene Sven-Erik (hoe kan het anders) was zo vriendelijk me daar heen te slepen. 

Na een uurtje was er tijd om mijn camperbusje te onderzoeken. Een mechanisch defect met bougies dat verholpen kon worden. Kostte wel SEK 600,- (= €57,50) maar ben er voor verzekerd. 

Na het middaguur de soloreis voortgezet. 120km naar Växjö. Eerst over de E40 langs Vaggeryd en Värnamo met aan beide zijde zicht op meren en pretpark Laganland naar het verkeerskruispunt Ljungby. De plaats heeft een imposant stadhuis aan een groot plein. Verder is het een productiecentrum van landbouwvoertuigen. 

Daarna reed ik puur oostwaarts over de N25 naar Växjö. Bij Ryssby zag ik een fraai aangelegde begraafplaats. Alles in mooi aan Växjö. De ligging aan het gelijknamige meer, de plaats zelf met representatieve gebouwen. Het is de groenste stad van Europa. Er komen bekende sporters vandaan als Harry Bild, Mats Wilander, Jonas Björkman, Carolina Klüft. 

Växjö

Er was een goede camperlokatie. Nog tot laat ging ik de stad in, waar door de verlichting aan het meer het een romantische avond werd.